Burmistrz poprosił Izbę o wyjaśnienie, czy kierowana przez niego gmina może zlecić samorządowemu zakładowi gospodarki komunalnej będącemu zakładem budżetowym nieposiadającym osobowości prawnej bez przetargu wykonanie budowy kanalizacji. 

W odpowiedzi RIO wskazała, że „zakład działa w ramach osobowości prawnej gminy, w konsekwencji gmina nie może zawrzeć z nim umowy, a tylko w takiej formie można powierzyć wykonanie określonego zadania na gruncie art. 3 ustawy o gospodarce komunalnej”. 

Ponadto Izba zwróciła uwagę, że planowane zadanie mieści się w zakresie przedmiotowym zadań zakładu budżetowego określonych załączoną uchwałą rady gminy do wniosku. 

RIO wskazała dodatkowo na art. 2 ustawy o gospodarce komunalnej, zgodnie z którym gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego. 

„W odróżnieniu od regulacji art. 3 powołanej ustawy nie występuje w tym przypadku umowne powierzenie zadań z zakresu gospodarki komunalnej przez jednostkę samorządu terytorialnego, a prowadzenie tych zadań przez jednostkę samorządu terytorialnego w określonych formach organizacyjno-prawnych gospodarki komunalnej, do których zalicza się w szczególności samorządowy zakład budżetowy, jako statio municipi. Nie posiada on bowiem osobowości prawnej i działa w ramach osobowości prawnej jednostki samorządu terytorialnego. Samorządowy zakład budżetowy nie działa w imieniu własnym, ale reprezentuje jednostkę samorządu terytorialnego działając w jej imieniu” – czytamy w opinii RIO. 

Izba przywołała też fragmenty literatury przedmiotu, z których wynika, że „(…) umowa jest podstawą powierzenia wykonywania gminnych zadań użyteczności publicznej podmiotom innym niż jednostki organizacyjne utworzone przez gminę (art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym i art. 3 ust. 1 ustawy o gospodarce komunalnej). Wykonywanie przez gminę zadań komunalnych we własnym zakresie — przez utworzoną w tym celu jednostkę organizacyjną — siłą rzeczy zawarcia umowy nie wymaga. Podstawą powierzenia wykonywania tych zadań bowiem jest sam akt organu gminy powołujący do życia tę jednostkę i określający przedmiot jej działania." 

mp/